“Πρώτη μέρα στον παιδικό σταθμό”

Η μέρα που το παιδί πηγαίνει για πρώτη φορά στον παιδικό σταθμό, αποτελεί γι’ αυτό ένα μεγάλο βήμα στη ζωή του. Του ανοίγεται ένας εντελώς καινούργιος κόσμος γεμάτος από ερεθίσματα και εμπειρίες και του δίνεται η ευκαιρία να αρχίσει να προετοιμάζεται κοινωνικά και διανοητικά για τη συμμετοχή στη σχολική ζωή και στην κοινωνία γενικότερα.

Το ξεκίνημα του σχολείου σηματοδοτεί δύο ταυτόχρονες και σημαντικές αλλαγές στη ζωή των παιδιών. Από τη μια αρχίζουν να στερούνται την ολοκληρωτική παρουσία και φροντίδα των γονέων και ιδιαίτερα της μητέρας τους καθώς και την ασφάλεια που τους έδινε μέχρι τώρα και από την άλλη αρχίζουν να δημιουργούν νέους δεσμούς και νέες σχέσεις, να αποκτούν εμπειρίες έξω από την οικογένεια και να αλληλεπιδρούν με νέα πρόσωπα που δεν υπόκεινται στον άμεσο έλεγχο της οικογένειας. Τα παιδιά καλούνται να αντιμετωπίσουν και να προσαρμοστούν σε ένα νέο περιβάλλον, μακριά από την ασφάλεια του σπιτιού τους. Μπαίνουν πλέον στη ζωή τους καινούργια πρόσωπα που είναι οι δασκάλες τους όπως και τα άλλα παιδάκια της ομάδας τους με τα οποία θα πρέπει να μοιραστούν τα παιχνίδια τους, αλλά και την προσοχή των παιδαγωγών. Ξαφνικά χάνουν την αποκλειστικότητα που ίσως είχαν στο σπίτι τους και παύουν να είναι το επίκεντρο της προσοχής των ανθρώπων γύρω τους.

Κάθε παιδί έχει διαφορετικό τρόπο αντίδρασης κατά τη διάρκεια της περιόδου προσαρμογής. Κάποια παιδιά μπορεί να κλαίνε, άλλα μπορεί να έχουν δυσκολίες στον ύπνο τους, να γίνονται επιθετικά ή μελαγχολικά, να παρουσιάζουν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες ή να παλινδρομούν σε συνήθειες και συμπεριφορές που είχαν σε μικρότερες ηλικίες.

Όλες αυτές οι αντιδράσεις είναι απόλυτα φυσιολογικές στην περίοδο της προσαρμογής και θα υποχωρήσουν σταδιακά αν το παιδί βιώνει καθημερινά ένα ευχάριστο, σταθερό και προβλέψιμο πρόγραμμα το οποίο δημιουργεί μια αίσθηση σιγουριάς και ασφάλειας.

Πόσο χρόνο χρειάζεται ένα παιδί να προσαρμοστεί στον παιδικό σταθμό;

Το πόσο θα διαρκέσει η περίοδος προσαρμογής στο σχολικό περιβάλλον, είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό για το κάθε παιδί και εξαρτάται από το συνδυασμό πολλών παραγόντων που έχουν να κάνουν με το χαρακτήρα του, την ωριμότητά του και τις εμπειρίες του, όσο και με την ιδιοσυγκρασία των γονέων, τη στάση που έχουν σχετικά με το γεγονός ότι το παιδί τους πηγαίνει στο σχολείο αλλά και από τη συναισθηματική και ψυχολογική τους κατάσταση.

Όπως κάθε παιδί έτσι και κάθε γονέας έχει ένα δικό του τρόπο με τον οποίο βιώνει την έναρξη της σχολικής ζωής του παιδιού του. Οι γονείς μπορεί να βιώνουν έντονη ανησυχία, άγχος και ανασφάλεια και παράλληλα να αισθάνονται ικανοποίηση γιατί το παιδί μεγαλώνει, ανεξαρτητοποιείται και σταδιακά αποδεσμεύεται από την αποκλειστική φροντίδα τους, δημιουργεί σχέσεις με τους άλλους, καταφέρνει περισσότερα πράγματα μόνο του και προσπαθεί να ελέγχει με αποτελεσματικότερο τρόπο τα συναισθήματά του και να διαπραγματεύεται τις επιθυμίες του.

Αλλαγή και εξέλιξη

Για το παιδί η κάθε αλλαγή στη ζωή του είναι μια δοκιμασία γι’ αυτό και το κάθε καινούργιο είναι μια πρόκληση για να γίνει πιο αυτόνομο και να στηρίζεται στις δυνάμεις του. Από τη μια πλευρά τα παιδιά νιώθουν χαρά και ευχαρίστηση όταν πηγαίνουν στο σχολείο, από την άλλη όμως, κατακλύζονται από αισθήματα φόβου, άγχους και αγωνίας όταν αντιμετωπίζουν αυτή την καινούργια πραγματικότητα χωρίς τη μαμά και το μπαμπά. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι δε θέλουν να βιώσουν αυτή την καινούργια εμπειρία. Στα παιδιά αρέσει να κατορθώνουν πράγματα μόνα τους, αρκεί οι γονείς να τους έχουν καλλιεργήσει το αίσθημα της σιγουριάς στις δυνατότητές τους, παράλληλα με την ασφάλεια που προσφέρει η οικογένεια. Έτσι τα παιδιά δε θα διστάζουν να τολμούν κάτι καινούργιο και όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες ή αποτυχίες δεν θα απογοητεύονται υπερβολικά και δε θα τα παρατάνε, αλλά αντιθέτως, θα βρίσκουν τη δύναμη να προσπαθήσουν ξανά.

Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους να προσαρμοστεί;

Οι γονείς βιώνουν πολλές φορές άγχος, αμφιβολία και τύψεις επειδή «αφήνουν» το παιδί τους στη φροντίδα άλλων και δεν είναι οι ίδιοι εκεί για να το φροντίσουν. Αναρωτιόνται αν πήραν τη σωστή απόφαση και βιώνουν αισθήματα όπως αγωνία, ανησυχία και ανασφάλεια τα οποία μεταδίδονται άμεσα στο παιδί διότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο σε μεγάλο βαθμό αποκωδικοποιώντας και αφομοιώνοντας τα συναισθήματα των γονέων τους. Επομένως, η ομαλή προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο ξεκινάει από τους γονείς και από τα αισθήματα που τρέφουν γι’ αυτό το καινούργιο βήμα του παιδιού. Γονείς που δεν είναι πεπεισμένοι και αποφασισμένοι για το αν θα πρέπει το παιδί τους να πάει στο σχολείο, ή διακατέχονται από συναισθήματα ανασφάλειας και ενοχής επειδή θα το αποχωριστούν, δημιουργούν σύγχυση στο παιδί και δυσκολεύουν ή παρατείνουν τη φάση της προσαρμογής του στο νέο περιβάλλον. Έτσι, αναπόσπαστη προϋπόθεση για την όσο γίνεται ομαλή προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο είναι να εισπράττει το παιδί σιγουριά και αισιοδοξία από τους γονείς για αυτό το σημαντικό βήμα στην εξέλιξή του. Το παιδί έχει τα μάτια του στραμμένα επάνω στους γονείς του για να βεβαιωθεί ότι θα είναι ασφαλές στο νέο του περιβάλλον και ότι έχουν εμπιστοσύνη στην ικανότητά του να προσαρμοστεί σε αυτό. Αυτή τη σιγουριά το παιδί δεν εισπράττει μόνο από τα λόγια που λέει ο γονέας αλλά πολύ περισσότερο από τα μη λεκτικά μηνύματα που εκπέμπει από την εσωτερική του στάση. Γι’ αυτό το λόγο, οι γονείς πρέπει να δουλέψουν τους δικούς τους φόβους και το άγχος αποχωρισμού από το παιδί, καθώς και τις τυχόν ενοχές τους και να καλλιεργούν συνεχώς τη σιγουριά και την αισιοδοξία γι’ αυτό το καινούργιο βήμα του παιδιού τους. Σε αυτό βοηθά η συνεχής επικοινωνία και συνεργασία, τόσο με το παιδαγωγικό προσωπικό και τη διεύθυνση, όσο και με τον/την ψυχολόγο του σχολείου, εφόσον υπάρχει.

 Υπερπροστατευτικότητα των γονέων. Η υπερπροστατευτικότητα των γονέων αντί να «προστατεύει» το παιδί, το κρατάει εξαρτημένο απ’ αυτούς και εμποδίζει την ομαλή κοινωνικοποίησή του καθώς και την απόκτηση εμπιστοσύνης στις δικές του ικανότητες. Οι γονείς λοιπόν θα πρέπει σε ασφαλή πλαίσια να καλλιεργούν την αυτονομία και την ανεξαρτησία των παιδιών τους και να τους περνούν το μήνυμα ότι πιστεύουν στις ικανότητές τους.

 Η πρώτη μέρα στο σχολείο δεν πρέπει να είναι ταυτόχρονα και η πρώτη φορά που αποχωρίζονται το παιδί τους. Πριν την ένταξή του στο σχολείο, θα πρέπει το παιδί να έχει βιώσει μικρής διάρκειας αποχωρισμούς, προκειμένου να νιώθει με σιγουριά ότι ο γονέας δεν το εγκαταλείπει αλλά πάντα επιστρέφει.

 Είναι απόλυτα φυσιολογικό για ένα παιδί να φοβάται τον αποχωρισμό, γι’ αυτό δεν πρέπει να το επιπλήττουμε, αλλά να αντιδρούμε έτσι ώστε να είναι πιο εύκολο για το παιδί να το ξεπεράσει.

 Μεγάλη σημασία έχει η επιλογή της κατάλληλης στιγμής που το παιδί θα πάει για πρώτη φορά στο σχολείο. Αν π.χ. πρόκειται να γεννηθεί ένα αδελφάκι, πρέπει το παιδί να αρχίσει το σχολείο αρκετό χρόνο πριν τη γέννα έτσι ώστε να μην εισπράττει την έναρξη του σχολείου του ως απόρριψη προς «όφελος» του μωρού.

 Επικοινωνία και σχέση εμπιστοσύνης. Για να χτίσει το παιδί μια σχέση εμπιστοσύνης με τις δασκάλες του, βασική προϋπόθεση είναι η καλλιέργεια μιας σχέσης εμπιστοσύνης και συνεργασίας ανάμεσα στους γονείς, στο εκπαιδευτικό προσωπικό, στη διεύθυνση του σχολείου και στην ψυχολόγο του σχολείου. Γι’αυτό το λόγο είναι σκόπιμο οι γονείς να επιδιώκουν τη γνωριμία με τη δασκάλα του παιδιού τους και να εκμεταλλεύονται κάθε ευκαιρία (συγκέντρωση γονέων, προγραμματισμένο ραντεβού με τη δασκάλα) για την ενημέρωσή τους, για την πορεία και την εξέλιξη του παιδιού. Επίσης είναι πολύ χρήσιμο ένα ατομικό ραντεβού με τον /την ψυχολόγο του σχολείου, όπου μπορούν να συζητηθούν θέματα που αφορούν τη γενικότερη ανατροφή και διαπαιδαγώγηση του παιδιού.

 Ενημέρωση για σημαντικά γεγονότα της οικογένειας. Για την όσο γίνεται καλύτερη προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο αλλά και γενικότερα για την ομαλή εξέλιξή του βοηθάει ιδιαίτερα αν γνωρίζει η δασκάλα του τις ιδιαιτερότητές του: τι του αρέσει, τι δεν του αρέσει, τι το ενδιαφέρει, τις συνήθειές του στο φαγητό και στον ύπνο κ.τ.λ. Οι γνώσεις αυτές βοηθούν τους παιδαγωγούς να πλησιάσουν το κάθε παιδί με τον πιο ευνοϊκό τρόπο έτσι ώστε να εισπράττει ότι γνωρίζουν γι’αυτό και είναι «δικοί του άνθρωποι» και συνεπώς να νιώθει ασφάλεια και σιγουριά μαζί τους. Πρέπει να ενημερώνονται επίσης για τυχόν οικογενειακά προβλήματα (χωρισμός, διαζύγιο, απώλεια αγαπημένου προσώπου κ.τ.λ.) που μπορεί να επηρεάζουν τη ψυχολογία και τη συμπεριφορά του παιδιού έτσι ώστε να το πλησιάζουν κατάλληλα και με διακριτικότητα και να ενημερώνονται οι γονείς για τυχόν αντιδράσεις του.

Πώς μπορούν οι γονείς να προετοιμάσουν το παιδί τους για τον παιδικό σταθμό;

Προϋπόθεση για την ομαλή ένταξη του παιδιού στη σχολική ζωή είναι η έγκαιρη και κατάλληλη προετοιμασία του από το σπίτι.

Επίσκεψη των γονέων στο σχολείο. Καλό θα ήταν να έχουν επισκεφτεί το σχολείο πρώτα και οι δύο γονείς, να έχουν δει τις εγκαταστάσεις του, τους χώρους που θα παίζει το παιδί τους, που θα τρώει, που θα κάνει διάλειμμα, που θα ξεκουράζεται, για να έχουν μια πλήρη εικόνα για το χώρο που θα περνάει το παιδί τους αρκετές ώρες της ημέρας του. Έτσι καλλιεργείται η εμπιστοσύνη των γονέων στο σχολείο που θα εμπιστευτούν το παιδί τους και στη συνέχεια μπορούν να περιγράψουν και στο ίδιο το παιδί με ενθουσιασμό το σχολείο του. Η πρακτική γνώση των χώρων του σχολείου θα ωφελήσει και αργότερα στις συζητήσεις που θα έχουν με το παιδί τους όταν μοιράζεται τα βιώματά του μαζί τους και οι γονείς θα έχουν ακριβή εικόνα όταν το παιδί τους μιλάει για τη «μεγάλη τσουλήθρα» που κατάφερε να ανέβει, για «ξύλινα παιχνίδια» στην αυλή που πήγε για πρώτη φορά ή για το «ατελιέ» που ζωγράφισε για πρώτη φορά με το πινέλο.

Ενημέρωση για τις δραστηριότητες στο σχολείο και επίσκεψη με το παιδί στο σχολείο. Οι γονείς πρέπει να παρουσιάζουν τη φοίτηση στο σχολείο με ενθουσιασμό μεν, αλλά χωρίς υπερβολές και να κινούν την περιέργεια του παιδιού για το σχολείο. Πρέπει να του δίνουν κίνητρα για να πάει, όπως να του μιλούν για τους φίλους που θα γνωρίσει, τα παιχνίδια που θα παίξει, τα πράγματα που θα μάθει κ.τ.λ. και στη συνέχεια να επισκέπτονται μαζί με το παιδί το σχολείο. Η γνωριμία με το χώρο του σχολείου πριν ακόμα ξεκινήσει η συστηματική φοίτησή του, θα βοηθήσει το παιδί να προσαρμοστεί πιο εύκολα στο καινούργιο αυτό περιβάλλον, προσφέροντάς του την ευκαιρία να εξοικειωθεί σταδιακά.

Καλό θα ήταν, σε μια ήρεμη στιγμή, π.χ. όταν είστε χαλαροί «αγκαλίτσα» στον καναπέ, να κουβεντιάσετε με το παιδί σας και τις «λεπτομέρειες» για το ξεκίνημά του στο σχολείο (αφού από καιρό το έχετε προετοιμάσει κατάλληλα γι’ αυτό το καινούργιο βήμα στη ζωή του!). Θα του εξηγήσετε ακριβώς, τι πρόκειται να συμβεί, χωρίς να δώσετε ιδιαίτερο «βάρος» και «σοβαρότητα» στο γεγονός αυτό. Θα κουβεντιάσετε απλά θέματα όπως π.χ. «θα ετοιμάσουμε την τσάντα που θα πάρεις μαζί σου στο σχολείο», «θα φορέσουμε τα αγαπημένα σου ρούχα» (και να τα έχετε έτοιμα…), αλλά και το γεγονός ότι «Θα πάμε μαζί στο σχολείο και εγώ θα φύγω μετά για να …. (πάω στη δουλειά μου, να κάνω τις δουλειές του σπιτιού ….)».
Οι γονείς πρέπει να περνούν το μήνυμα ότι το σχολείο είναι για τα παιδιά και όχι για μαμάδες και μπαμπάδες…

Πρακτικές συμβουλές

 Φορέστε του άνετα ρούχα και όχι τα «καλά του» για να νιώθει άνετα.

 Διαλέξτε μαζί του τα σχολικά είδη και τα ρούχα που θα φορέσει στο σχολείο.

Γράψτε το όνομά του σε όλα τα ρούχα και τα πράγματά του. Αυτό είναι σημαντικό γιατί η νηπιαγωγός τις πρώτες μέρες δε μπορεί να γνωρίζει την τσάντα, το μπουφάν κ.τ.λ. του κάθε παιδιού. Το παιδί όμως το βοηθάει να νιώθει σιγουριά από τη πρώτη στιγμή, αν η δασκάλα του «γνωρίζει» τα πράγματά του όπως και η μαμά του.

Μην του μιλάτε για κάποια «συναρπαστικά» και ενδιαφέροντα πράγματα που συνέβησαν στο σπίτι την ώρα που το παιδί σας ήταν στο σχολείο.

Αν το παιδί δυσκολεύεται να αποχωριστεί τον ένα γονέα ιδιαίτερα, θα ήταν καλό να πηγαίνει ο άλλος γονέας ή ένα άτομο εμπιστοσύνης το παιδί στο σχολείο ή στο σχολικό.

Μην επεκτείνετε τις καλοκαιρινές διακοπές σας και τη «χαλαρή» ζωή μέχρι την τελευταία μέρα πριν αρχίσει το σχολείο. Δώστε ένα χρονικό διάστημα, μερικών ημερών τουλάχιστον, για να προσαρμοστεί το παιδί σας στους ρυθμούς της «καθημερινής» σας ζωής.

Προσαρμόστε το «πρόγραμμα ύπνου» του παιδιού σταδιακά στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς σας.

Περιορίστε σταδιακά τις καλοκαιρινές βόλτες και εξόδους προς το τέλος του καλοκαιριού για να μη βγάζει το παιδί το συμπέρασμα πως «τώρα που άρχισε το σχολείο τελείωσαν οι βόλτες», αλλά περάστε το μήνυμα πως «αφού τελείωσαν οι διακοπές και οι βόλτες, πάμε σχολείο».

Τι πρέπει να προσέξουν οι γονείς τις πρώτες μέρες στον παιδικό σταθμό αλλά και στη συνέχεια

 Καλό θα ήταν, ιδιαίτερα αν το παιδί πηγαίνει για πρώτη χρονιά στον παιδικό σταθμό, να μην έχετε επαγγελματικές υποχρεώσεις τις πρώτες μέρες της προσαρμογής του. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να παρευρίσκεστε τις πρώτες μέρες μετά από τον αποχαιρετισμό από το παιδί σε ένα χώρο του σχολείου εκτός της τάξης του παιδιού, όπου μπορεί να σας φέρουν το παιδί όταν οι δασκάλες του το θεωρούν σκόπιμο. Επίσης μπορεί να επιστρέφει το παιδί νωρίτερα με το σχολικό στο σπίτι του όταν κρίνεται απαραίτητο και να μη νιώθει «υποχρεωμένο» να μείνει.

Το παιδί θα βοηθηθεί αρκετά στην προσαρμογή του αν η παραμονή του είναι αρχικά μικρής διάρκειας και συμπεριλαμβάνει το χρονικό διάστημα του διαλείμματος στην αυλή.

Όταν υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς του παιδιού με σχολικό λεωφορείο, καλό θα ήταν να γίνεται αρχικά μόνο η επιστροφή στο σπίτι με το σχολικό έτσι ώστε το παιδί να συνδυάζει το λεωφορείο με το ευχάριστο γεγονός της αντάμωσης με τη μαμά και το μπαμπά. Έτσι θα του είναι πιο εύκολο να το «εμπιστευτεί» και σιγά σιγά να νιώσει άνετα με αυτό το μέσο και για τις υπόλοιπες διαδρομές.

Ο αποχαιρετισμός. Αυτή είναι πραγματικά η πιο δύσκολη στιγμή! Για να αντιμετωπίζουν οι γονείς σωστά τις αντιδράσεις του παιδιού τους θα πρέπει να συνειδητοποιούν ότι είναι πολύ φυσιολογικό ένα παιδί να κλάψει τη στιγμή που θα το αποχαιρετίσει ο γονέας του και μάλιστα όχι μόνο τις πρώτες μέρες, αλλά ίσως και τις επόμενες εβδομάδες ή κάποια μέρα μετά από μήνες. Το κλάμα στον αποχαιρετισμό δείχνει το δέσιμο του παιδιού με τον γονέα και γι’ αυτό το λόγο θεωρείται ως ένα υγιές σημάδι που εκφράζει ένα παιδί το οποίο αποχωρίζεται το γονέα του. Το ίδιο ισχύει και για άλλες αντιδράσεις αποχωρισμού, όπως π.χ. εκφράσεις θυμού ή παλινδρόμησης, δηλ. να συμπεριφέρεται σαν ένα παιδί μικρότερης ηλικίας. Μην καθυστερήσετε τον αποχαιρετισμό και την αποχώρησή σας, αν βλέπετε ότι το παιδί σας κλαίει και δεν σας αφήνει να φύγετε. Με το να επεκτείνετε τον αποχαιρετισμό υπερβολικά, το μόνο που θα γίνει είναι να παρατείνετε την αγωνία και να εντείνετε το άγχος και την ανασφάλεια και των δυο σας. Είναι προτιμότερο να επισπεύσετε την αποχώρησή σας, να το χαιρετίσετε και να φύγετε κρατώντας σταθερή στάση ή να πηγαίνετε σε ένα χώρο στο σχολείο στον οποίο δε σας βλέπει το παιδί, όπου περιμένετε να σας ενημερώσει η δασκάλα για το πώς είναι το παιδί σας λίγο αργότερα. Μη φύγετε «στα κρυφά» όταν είναι απασχολημένο με κάτι χωρίς να αποχαιρετίσετε το παιδί σας γιατί θα ταραχθεί όταν ανακαλύψει ότι το «αφήσατε μόνο του» και έτσι διαταράσσεται η εμπιστοσύνη του στους γονείς του και δημιουργείται περισσότερη ανασφάλεια. Αντιθέτως, αναπτύξτε μια τρυφερή και σύντομη «δική σας» ρουτίνα αποχαιρετισμού εκφράζοντας σιγουριά και αποφασιστικότητα. Τις πρώτες μέρες θα ήταν καλό να μείνει το παιδί για λίγες ώρες μόνο και να αυξηθεί η παραμονή του σταδιακά ώσπου να φτάσει σε ένα επιθυμητό ωράριο το οποίο θα ήταν καλό να μη αλλάξει χωρίς να υπάρχει κάποιος σημαντικός λόγος. Αν το παιδί έχει μεγάλη δυσκολία να αποχωριστεί τον έναν γονέα, καλό θα ήταν να το πηγαίνει ο άλλος γονέας τις πρώτες μέρες στο σχολείο έτσι ώστε να μειωθούν όσο γίνεται οι έντονες αντιδράσεις του.

Να είστε κοντά στο παιδί σας ιδιαίτερα σε αυτή την περίοδο προσαρμογής σε μια καινούργια καθημερινότητα, ακούγοντας τα βιώματα που μοιράζεται μαζί σας, τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του και κουβεντιάζοντας μαζί του τις εμπειρίες του, είτε αυτές αφορούν νέες γνώσεις, τις παρέες και τα παιχνίδια που έπαιζε είτε αφορούν αισθήματα αγωνίας, άγχους ή λύπης.

Το παιδί μπορεί να προσαρμόζεται στην αρχή πολύ εύκολα και να παρουσιάζει συμπεριφορές αντίδρασης μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως δεν έχει συμβεί κάτι δυσάρεστο στο σχολείο, απλά το παιδί έχει συνειδητοποιήσει τη μονιμότητα της καινούργιας κατάστασης και με το κλάμα ή άλλες αντιδράσεις δοκιμάζει κατά πόσο έχει τη δυνατότητα να ανατρέψει αυτή την πραγματικότητα. Οι γονείς σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να κρατήσουν μια σταθερή συμπεριφορά επιμένοντας στη συνέχιση της παραμονής του παιδιού εκεί και μετά από λίγες μέρες θα επανέλθει ο αρχικός του ενθουσιασμός για το σχολείο του και σταδιακά το παιδί θα αντιληφθεί ότι απέκτησε έναν ακόμη δικό του χώρο, το σχολείο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στερείται τους γονείς του.

Τα παιδιά μπορεί να μη γνωρίζουν την ώρα, αλλά ξέρουν να συνδυάζουν την αποχώρησή τους με συγκεκριμένα γεγονότα, όπως π.χ. την αποχώρησή τους πριν από το μεσημεριανό γεύμα ή μετά από την αποχώρηση κάποιου συγκεκριμένου φίλου τους κ.τ.λ. Γι’ αυτό το λόγο θα ήταν καλό, τουλάχιστον στην περίοδο της προσαρμογής, να μη γίνονται αλλαγές στην ώρα αποχώρησης ή προσέλευσης χωρίς λόγο. Επίσης καλό θα ήταν να αποφύγετε να πηγαίνετε το παιδί σας στο σχολείο πολύ αργότερα το πρωί από τα άλλα παιδιά ή να το παίρνετε αρκετά νωρίτερα γιατί έτσι δε συμμετέχει σε όλες τις ομαδικές δραστηριότητες και εξασκείται λιγότερο σε σημαντικές δεξιότητες.

Οι γονείς λοιπόν συμβάλλουν καθοριστικά στην ομαλή ένταξη του παιδιού τους στο σχολείο. Με τη στάση τους, μπορούν να το βοηθήσουν να προσαρμοστεί σε αυτή την καινούργια του καθημερινότητα, που θα του προσφέρει μεγάλη χαρά και έναν καινούργιο κόσμο γεμάτο από πρωτόγνωρα ερεθίσματα, εμπειρίες και βιώματα.